ارتباط ژن های cyp متابولیزکننده مواد زنوبیوتیک با احتمال ابتلا به سرطان ریه در جمعیت ایرانی

سرطان ریه یکی از رایج ترین سرطان ها می باشد که در هر سال بیش از یک میلیون مرگ و میر به جای می گذارد. قرار گرفتن در معرض کارسینوژن ها از جمله هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (pahs) و نیتروزآمین ها که به طور عمده در دود سیگار یافت می شود، می تواند سبب القا سرطان ریه شود. گروهی از آنزیم های متابولیزه کننده مواد زنوبیوتیک، آنزیم های سیتوکروم p450 می باشند که در متابولیسم انواع متعددی از ترکیبات شیمیایی درون زاد و برون زاد شامل کارسینوژن ها و داروها دخالت دارند و طیف وسیعی از سوبستراها شامل هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای را اکسیده و به پروکارسینوژن های فوق العاده قوی تبدیل می کنند. cyp1a1 آنزیم اصلی موثر در متابولیسم هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای می باشد. آنزیم cyp1b1 نیز نقش مهمی در اکسیداسیون انواع متعددی از مواد کارسینوژن شامل pahs و آریل آمین ها دارد و این ژن در ریه بیان می شود. مطالعات اخیر حاکی از نقش بارز پلی مورفیسم هایmspi cyp1a1 وl432v cyp1b1 در تشدید متابولیسم کارسینوژن-های شیمیایی و افزایش ریسک سرطان ریه می باشد. به منظورنیل به این هدف، نمونه های خون 65 بیمار مبتلا به سرطان ریه از مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی سل و بیماریهای ریوی (بیمارستان دکتر مسیح دانشوری) تهران جمع آوری شدند. نمونه های خون شاهد نیز از 80 فرد سالم تهیه گردید. dna ژنومی از نمونه های خون تام تهیه شده، استخراج شد. دو جفت پرایمر اختصاصی برای بررسی پلی مورفیسم های یاد شده طراحی و تکثیر dna با این پرایمرها و dna ژنومی استخراج شده از نمونه های خون، با برنامه ریزی توسط دستگاه های pcr ترموسایکلر انجام شد. بعد از اتمام pcr، محصولات pcr جداگانه با آنزیم های mspi و acui تحت تاثیر هضم آنزیمی قرار گرفته و بر روی ژل 1 درصد آگارز از هم جدا شدند. در پایان برای آنالیز آماری نتایج از آزمون 2? به منظور بررسی اختلاف میان توزیع ژنوتیپی در گروههای مختلف بیماران و افراد سالم استفاده شد. تعداد افراد سیگاری در جمعیت بیمار بیشتر از جمعیت شاهد بوده و تفاوت معنی داری در استعمال سیگار در بین دو جمعیت مشاهده شد. همچنین بررسی ارتباط استعمال سیگار با انواع هیستولوژیکی سرطان ریه نشان داد که با وجود فراوانی بیشتر آدنوکارسینوما، سرطان سلول کوچک ریه رابطه بیشتری با استعمال سیگار دارد. بررسی توزیع فراوانی ژنوتیپ های cyp1a1 (6235 t?c) در بین دو جمعیت بیمار و شاهد نشان داد که ریسک ابتلا به سرطان ریه در افراد حامل ژنوتیپ هتروزیگوس tc سه برابر بیش از افراد هتروزیگوت tt است و شانس رشد و گسترش سرطان ریه با آلل c مرتبط است. در این پلی مورفیسم هیچ فردی با ژنوتیپ cc وجود نداشت که نشانه کم بودن فراوانی آلل c در جمعیت ایرانی است. تفاوت دو جمعیت بیمار و شاهد در توزیع ژنوتیپ هایcyp1b1 l432v (4326 c?g)، با وجود فراوانی بیشتر ژنوتیپ cc در جمعیت بیمار معنی دار نبود اما بررسی میانکنش این ژن با سیگار در جمعیت بیمار نشان داد که بر حسب استعمال سیگار تفاوت معنی داری در توزیع ژنوتیپ های پلی-مورفیسم l432v در افراد بیمار وجود دارد و افراد سیگاری واجد دو آلل lue432 (ژنوتیپ cc)، در مقایسه با افراد سیگاری دارای دو آلل 432val (ژنوتیپ gg) افزایش معنی داری برای ابتلا به سرطان ریه وجود دارد.